Bệnh Parkinson: Triệu chứng và các giai đoạn tiến triển

Rate this post

Bệnh Parkinson là một rối loạn thoái hóa thần kinh mãn tính ảnh hưởng chủ yếu đến khả năng vận động. Đây là một trong những bệnh phổ biến nhất ở người cao tuổi, với tỷ lệ mắc khoảng 1% ở người trên 60 tuổi và tăng lên 4% ở người trên 80 tuổi​.

1. Đối tượng mắc bệnh

Bệnh thường xuất hiện ở những người từ 50 tuổi trở lên, tuy nhiên khoảng 10% trường hợp Parkinson xảy ra ở người trẻ tuổi hơn (dưới 50 tuổi), còn được gọi là bệnh Parkinson khởi phát sớm.

2. Nguyên nhân gây bệnh Parkinson

Nguyên nhân gây bệnh Parkinson
Nguyên nhân gây bệnh Parkinson

2.1. Rối loạn hệ thần kinh trung ương

Nguyên nhân chính của bệnh Parkinson là do thoái hóa các tế bào thần kinh sản xuất dopamine trong vùng não gọi là chất đen. Dopamine là chất dẫn truyền thần kinh quan trọng giúp kiểm soát vận động, khi thiếu dopamine các triệu chứng rối loạn vận động bắt đầu xuất hiện.

2.2. Các yếu tố nguy cơ

  • Di truyền học: Khoảng 15% người bệnh Parkinson có tiền sử gia đình mắc bệnh này. Một số gen như LRRK2, PINK1, được liên kết với bệnh Parkinson khởi phát sớm​.
  • Môi trường: Tiếp xúc lâu dài với hóa chất, như thuốc trừ sâu, kim loại nặng, hoặc ô nhiễm không khí, làm tăng nguy cơ mắc bệnh.

3. Triệu Chứng bệnh Parkinson

3.1. Các triệu chứng chính

  1. Rung tay, chân (Tremor): Thường bắt đầu ở một bên cơ thể, rõ ràng nhất khi nghỉ ngơi.
  2. Chậm cử động (Bradykinesia): Gây khó khăn trong việc thực hiện các hoạt động hàng ngày như viết, cài nút áo.
  3. Cứng cơ (Rigidity): Cảm giác cứng ở cơ bắp khiến các chuyển động kém linh hoạt.
  4. Mất thăng bằng (Postural Instability): Người bệnh dễ bị té ngã do mất kiểm soát cân bằng cơ thể.

3.2. Các triệu chứng phụ

  • Rối loạn giấc ngủ: Khó ngủ, ngủ không sâu.
  • Thay đổi biểu cảm khuôn mặt: Khuôn mặt ít biểu cảm hơn, đôi khi còn gọi là “mặt đơ”.
  • Rối loạn nhận thức: Một số bệnh nhân phát triển triệu chứng mất trí nhớ ở giai đoạn muộn.

4. Các giai đoạn tiến triển của bệnh Parkinson

4.1. Mô tả các giai đoạn

Bệnh Parkinson thường được chia thành 5 giai đoạn:

  • Giai đoạn 1: Các triệu chứng nhẹ, thường không ảnh hưởng lớn đến sinh hoạt hàng ngày.
  • Giai đoạn 2: Cả hai bên cơ thể bắt đầu chịu ảnh hưởng, gây khó khăn trong các hoạt động thường nhật.
  • Giai đoạn 3: Suy giảm khả năng giữ thăng bằng, nguy cơ té ngã tăng cao.
  • Giai đoạn 4: Người bệnh cần hỗ trợ từ người khác để đi lại hoặc thực hiện công việc cá nhân.
  • Giai đoạn 5: Giai đoạn nặng nhất, người bệnh phải ngồi xe lăn hoặc nằm tại giường.

5. Phương pháp chẩn đoán bệnh Parkinson

5.1. Chẩn đoán lâm sàng

Bác sĩ dựa trên các triệu chứng điển hình và tiền sử bệnh để đưa ra chẩn đoán sơ bộ.

5.2. Các xét nghiệm hỗ trợ

  • MRI hoặc CT scan: Loại trừ các nguyên nhân khác của triệu chứng.
  • DaTscan: Kiểm tra hoạt động của dopamine trong não để xác định mức độ tổn thương.

6. Phương pháp điều trị bệnh Parkinson

Phương pháp điều trị bệnh Parkinson
Phương pháp điều trị bệnh Parkinson

6.1. Điều trị bằng thuốc

  • Levodopa: Thuốc chủ yếu giúp tăng cường dopamine trong não.
  • Chất ức chế MAO-B: Làm chậm quá trình thoái hóa dopamine.
  • Amantadine: Giảm run và cải thiện cử động.

6.2. Phẫu thuật kích thích não sâu (DBS)

Đây là phương pháp đặt các điện cực vào não để kiểm soát triệu chứng, thường áp dụng cho những bệnh nhân không đáp ứng tốt với thuốc.

6.3. Các phương pháp hỗ trợ

  • Vật lý trị liệu: Cải thiện sự linh hoạt và khả năng vận động.
  • Tâm lý trị liệu: Giúp người bệnh đối mặt với căng thẳng và trầm cảm liên quan đến bệnh.

7. Lưu ý và cách phòng ngừa bệnh Parkinson

7.1. Duy trì lối sống lành mạnh

  • Tập thể dục thường xuyên (ít nhất 30 phút/ngày).
  • Ăn nhiều trái cây, rau xanh giàu chất chống oxy hóa.

7.2. Hạn chế tiếp xúc với chất độc hại

Tránh xa hóa chất độc hại như thuốc trừ sâu hoặc các chất công nghiệp nặng.

8. Câu hỏi thường gặp

8.1. Bệnh Parkinson có chữa khỏi được không?

Hiện tại, chưa có phương pháp chữa khỏi hoàn toàn bệnh Parkinson, nhưng điều trị sớm giúp kiểm soát triệu chứng hiệu quả.

8.2. Người mắc bệnh sống được bao lâu?

Tuổi thọ của người bệnh Parkinson thường không bị giảm đáng kể nếu được điều trị và chăm sóc đúng cách.

Bệnh Parkinson là một căn bệnh phức tạp nhưng có thể kiểm soát tốt nếu được phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Bệnh nhân nên duy trì lối sống lành mạnh, thường xuyên kiểm tra sức khỏe để giảm nguy cơ mắc bệnh và sống chất lượng hơn.

Tham vấn y khoa Bs. Trần Ngọc Anh

Nhóm biên tập Nhà Thuốc Online OVN

Tài liệu tham khảo:

Để lại một bình luận

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *

0777089225Chat NhaThuocOnline