Bệnh vảy nến là một bệnh lý mãn tính, không lây, xuất hiện do sự rối loạn của hệ miễn dịch, gây ra sự phát triển quá nhanh của tế bào da. Điều này dẫn đến tích tụ các tế bào trên bề mặt da, tạo nên lớp vảy trắng hoặc bạc, kèm theo mẩn đỏ, viêm và đôi khi ngứa ngáy. Bài viết này mình cùng tìm hiểu nguyên nhân, triệu chứng và cách điều trị bệnh vảy nến ngay dưới đây nhé.
1. Phân loại bệnh vảy nến
Có nhiều dạng vảy nến khác nhau, trong đó phổ biến nhất là:
- Vảy nến thể mảng (Plaque Psoriasis): Gây ra các mảng da đỏ, phủ vảy trắng.
- Vảy nến thể giọt (Guttate Psoriasis): Xuất hiện dưới dạng nốt nhỏ, thường do nhiễm khuẩn.
- Vảy nến thể móng (Nail Psoriasis): Ảnh hưởng đến móng, làm móng biến dạng, dễ gãy.
Theo Tổ chức Bệnh Vảy Nến Quốc Tế (IFPA), bệnh vảy nến ảnh hưởng đến khoảng 2 – 3% dân số toàn cầu.
2. Nguyên Nhân Gây Ra Bệnh Vảy Nến Là Gì?
2.1. Yếu tố di truyền
Nghiên cứu cho thấy khoảng 30% người bị vảy nến có tiền sử gia đình mắc bệnh. Điều này cho thấy gen di truyền đóng vai trò quan trọng.
2.2. Rối loạn hệ miễn dịch
Hệ miễn dịch của người bệnh tấn công nhầm các tế bào da, khiến tế bào mới hình thành quá nhanh, chỉ trong 3 – 5 ngày thay vì 28 ngày như bình thường.
2.3. Các yếu tố kích hoạt
Một số yếu tố kích hoạt bệnh vảy nến bao gồm:
- Stress: Làm tăng viêm trong cơ thể.
- Môi trường: Thời tiết khô hanh, lạnh.
- Thuốc: Nhóm thuốc như beta-blockers, lithium có thể gây kích ứng.
3. Triệu Chứng Bệnh Vảy Nến Xuất Hiện Như Thế Nào?
Các triệu chứng của bệnh vảy nến thường khác nhau tùy theo từng người và loại vảy nến. Một số biểu hiện phổ biến gồm:
- Vùng da tổn thương: Các mảng đỏ, da bong tróc với lớp vảy trắng hoặc bạc. Kích thước có thể nhỏ hoặc lớn, tập trung ở khuỷu tay, đầu gối hoặc da đầu.
- Ngứa và đau rát: Một số người cảm thấy ngứa và đau dữ dội tại vùng tổn thương, đặc biệt là khi da khô.
- Ảnh hưởng móng: Dễ bị lõm, gãy hoặc đổi màu.
- Triệu chứng toàn thân: Trong trường hợp nặng, bệnh có thể gây đau khớp (viêm khớp vảy nến).
Theo Mayo Clinic, khoảng 30% bệnh nhân vảy nến có triệu chứng liên quan đến khớp.
4. Những Ai Có Nguy Cơ Cao Mắc Bệnh Vảy Nến?
4.1. Độ tuổi và di truyền
Bệnh có thể xuất hiện ở bất kỳ độ tuổi nào nhưng phổ biến nhất là trong độ tuổi từ 15 đến 35. Những người có người thân mắc bệnh sẽ có nguy cơ cao hơn.
4.2. Các yếu tố lối sống
- Hút thuốc lá: Làm tăng nguy cơ và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
- Dinh dưỡng kém: Thiếu hụt các chất dinh dưỡng thiết yếu có thể làm yếu hệ miễn dịch.
- Thói quen sinh hoạt: Căng thẳng kéo dài, thiếu ngủ.
5. Bệnh Vảy Nến Có Nguy Hiểm Không?
Bệnh vảy nến không đe dọa tính mạng nhưng có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng nếu không được điều trị:
- Viêm khớp vảy nến: Ảnh hưởng khoảng 10 – 30% bệnh nhân vảy nến.
- Bệnh tim mạch: Người bị vảy nến có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn do tình trạng viêm mãn tính.
- Ảnh hưởng tâm lý: Sự tự ti, lo âu và trầm cảm thường xuất hiện ở người bệnh.
6. Phương Pháp Điều Trị Bệnh Vảy Nến Hiệu Quả
6.1. Điều trị tại chỗ
Sử dụng kem bôi chứa corticosteroid hoặc vitamin D để giảm viêm và ngứa. Ngoài ra, kem dưỡng ẩm giúp giảm khô da hiệu quả.
6.2. Điều trị toàn thân
Đối với trường hợp nặng, bác sĩ có thể kê đơn thuốc ức chế miễn dịch như methotrexate hoặc liệu pháp sinh học (biologics).
6.3. Quang trị liệu
Dùng tia UVB để làm giảm sự phát triển của tế bào da. Liệu pháp này thường được áp dụng 2 – 3 lần mỗi tuần tại các cơ sở y tế.
6.4. Thay đổi lối sống
- Chế độ ăn uống: Thêm các thực phẩm giàu omega-3, rau xanh, trái cây.
- Thư giãn: Thực hiện yoga hoặc thiền để giảm stress.
7. Những Lưu Ý Khi Chăm Sóc Bệnh Nhân Vảy Nến
Chăm sóc tại nhà đóng vai trò quan trọng trong việc kiểm soát triệu chứng:
- Hạn chế gãi: Gãi nhiều có thể làm tổn thương da và gây nhiễm trùng.
- Duy trì độ ẩm: Sử dụng máy tạo độ ẩm trong phòng.
- Tránh tiếp xúc hóa chất: Nước rửa chén, xà phòng mạnh có thể làm tình trạng bệnh tồi tệ hơn.
8. Câu Hỏi Thường Gặp Về Bệnh Vảy Nến
8.1. Bệnh vảy nến có lây không?
Không, bệnh không lây từ người sang người.
8.2. Có chữa khỏi hoàn toàn được không?
Hiện tại, chưa có phương pháp nào chữa khỏi hoàn toàn bệnh vảy nến. Tuy nhiên, các liệu pháp điều trị có thể kiểm soát triệu chứng hiệu quả.
8.3. Nên kiêng những gì khi bị vảy nến?
Tránh uống rượu bia, thức ăn nhanh và thực phẩm chứa chất bảo quản vì chúng có thể làm bệnh nặng hơn.
Bệnh vảy nến tuy không nguy hiểm đến tính mạng nhưng có thể ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống. Việc hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng, và lựa chọn phương pháp điều trị phù hợp sẽ giúp kiểm soát bệnh hiệu quả. Đừng ngần ngại tham khảo ý kiến bác sĩ khi cần thiết để có kế hoạch chăm sóc tốt nhất.
Tham vấn y khoa Bs. Trần Ngọc Anh
Nhóm biên tập Nhà Thuốc Online OVN
Tài liệu tham khảo:
- Nguồn tham khảo: https://www.mayoclinic.org/
- Nguồn tham khảo: https://www.psoriasis.org/
- Mayo Clinic: https://www.mayoclinic.org/
- National Psoriasis Foundation: https://www.psoriasis.org/
- Cleveland Clinic: https://my.clevelandclinic.org/
Nhà Thuốc Online OVN chia sẻ kiến thức, bài thuốc hay, mới nhất hiện nay về thuốc đặc trị ung thư để giúp các bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh ung thư cũng như cách điều trị, biện pháp phòng ngừa hiệu quả với mục đích mang lại giá trị cho người bị bệnh.
Địa chỉ: 433 Tô Hiến Thành, Phường 14, Quận 10, Hồ Chí Minh.
Hotline: 0777089225
Blog: https://thuoclphealth.blogspot.com/