Bệnh đột quỵ, hay còn gọi là tai biến mạch máu não, xảy ra khi dòng máu cung cấp đến một phần não bộ bị gián đoạn hoặc giảm mạnh, dẫn đến tổn thương tế bào não. Nếu không được xử lý kịp thời, đột quỵ có thể gây tử vong hoặc để lại nhiều di chứng nặng nề.
1. Phân loại bệnh đột quỵ
- Đột quỵ thiếu máu cục bộ: Chiếm khoảng 87% các trường hợp, nguyên nhân do cục máu đông làm tắc nghẽn mạch máu.
- Đột quỵ xuất huyết: Xảy ra khi mạch máu trong não bị vỡ, thường liên quan đến huyết áp cao hoặc chấn thương.
2. Nguyên nhân gây bệnh đột quỵ
2.1 Các nguyên nhân chính
- Xơ vữa động mạch: Lớp mảng bám tích tụ trong lòng mạch gây thu hẹp và cản trở lưu lượng máu.
- Huyết áp cao: Được coi là yếu tố nguy cơ hàng đầu, huyết áp cao làm tăng áp lực lên thành mạch, dẫn đến tổn thương.
- Rối loạn nhịp tim: Đặc biệt là rung nhĩ, làm tăng nguy cơ hình thành cục máu đông.
2.2 Các yếu tố nguy cơ
- Tuổi tác: Nguy cơ đột quỵ tăng dần theo tuổi, đặc biệt ở những người trên 55 tuổi.
- Thói quen sinh hoạt không lành mạnh: Hút thuốc, lạm dụng rượu bia, chế độ ăn nhiều chất béo làm tăng khả năng bị đột quỵ.
- Bệnh nền: Tiểu đường, mỡ máu cao, và bệnh tim mạch làm tăng nguy cơ đột quỵ gấp 2 – 3 lần.
3. Dấu hiệu cảnh báo bệnh đột quỵ
3.1 Dấu hiệu nhận biết sớm
- Mặt người bệnh bị lệch một bên, không thể cười đều.
- Cánh tay yếu hoặc không thể nâng lên.
- Người bệnh khó nói, nói lắp, hoặc không hiểu được lời nói.
3.2 Triệu chứng khác
- Chóng mặt, mất thăng bằng.
- Đau đầu dữ dội không rõ nguyên nhân.
- Thị lực giảm đột ngột, nhìn mờ hoặc nhìn đôi.
Theo nghiên cứu của Hiệp hội Tim mạch Mỹ, khoảng 66% người đột quỵ có thể sống sót nếu được phát hiện và điều trị trong “giờ vàng” đầu tiên.
4. Cách phòng ngừa bệnh đột quỵ
4.1 Điều chỉnh lối sống
- Dinh dưỡng hợp lý: Tăng cường ăn rau xanh, trái cây, các loại hạt và thực phẩm giàu omega-3. Giảm tiêu thụ muối, đường và thực phẩm chiên xào.
- Tập thể dục: Duy trì vận động 30 phút mỗi ngày để kiểm soát cân nặng và tăng cường tuần hoàn máu.
4.2 Kiểm soát bệnh lý nền
- Huyết áp: Theo dõi huyết áp thường xuyên và tuân thủ điều trị nếu bị cao huyết áp.
- Cholesterol: Duy trì mức cholesterol LDL dưới 100mg/dL để giảm nguy cơ hình thành mảng bám.
- Bệnh tiểu đường: Kiểm soát đường huyết bằng cách ăn uống khoa học và dùng thuốc theo chỉ định.
4.3 Khám sức khỏe định kỳ
- Thực hiện các xét nghiệm tầm soát nguy cơ như đo điện tim, siêu âm mạch máu.
- Khám định kỳ giúp phát hiện và điều trị các yếu tố nguy cơ từ sớm.
5. Cách xử trí khi gặp người bị đột quỵ
5.1 Nguyên tắc FAST
- F (Face): Kiểm tra khuôn mặt có dấu hiệu bất thường.
- A (Arms): Yêu cầu người bệnh nâng cả hai tay lên và quan sát.
- S (Speech): Kiểm tra khả năng nói chuyện, có bị lắp bắp hoặc khó hiểu không.
- T (Time): Gọi ngay số cấp cứu 115 để đảm bảo người bệnh được điều trị kịp thời.
5.2 Những điều cần tránh
- Không tự ý cho người bệnh uống thuốc.
- Không cố gắng di chuyển người bệnh nếu không cần thiết.
Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), mỗi năm có khoảng 15 triệu người bị đột quỵ trên toàn cầu, trong đó 5 triệu người tử vong và 5 triệu người chịu di chứng nặng nề.
Đột quỵ là căn bệnh nguy hiểm nhưng hoàn toàn có thể phòng ngừa được bằng cách thay đổi lối sống và kiểm soát các yếu tố nguy cơ. Việc nhận biết sớm các dấu hiệu và xử trí kịp thời có thể cứu sống người bệnh và giảm thiểu tổn thương lâu dài.
Tham vấn y khoa Bs. Trần Ngọc Anh
Nhóm biên tập Nhà Thuốc Online OVN
Tài liệu tham khảo:
- Nguồn tham khảo: https://www.stroke.org
- Nguồn tham khảo: https://www.mayoclinic.org
Nhà Thuốc Online OVN chia sẻ kiến thức, bài thuốc hay, mới nhất hiện nay về thuốc đặc trị ung thư để giúp các bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh ung thư cũng như cách điều trị, biện pháp phòng ngừa hiệu quả với mục đích mang lại giá trị cho người bị bệnh.
Địa chỉ: 433 Tô Hiến Thành, Phường 14, Quận 10, Hồ Chí Minh.
Hotline: 0777089225
Blog: https://thuoclphealth.blogspot.com/
0777089225