Bệnh tăng huyết áp động mạch phổi (Pulmonary Arterial Hypertension – PAH) là một tình trạng y khoa nghiêm trọng, trong đó áp lực máu trong động mạch phổi tăng cao bất thường. Điều này gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chức năng tim và phổi, dẫn đến những biến chứng nguy hiểm nếu không được điều trị kịp thời.
1. Tăng huyết áp động mạch phổi là gì?
Tăng huyết áp động mạch phổi là một bệnh lý hiếm gặp, với tỷ lệ khoảng 15 – 50 người trên mỗi triệu dân. Bệnh thường được xếp vào nhóm YMYL (Your Money or Your Life) vì ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và tính mạng người bệnh.
2. Nguyên nhân gây tăng huyết áp động mạch phổi
Tăng huyết áp động mạch phổi có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, bao gồm:
![Tăng huyết áp động mạch phổi: Nguyên nhân và triệu chứng 1 Nguyên nhân gây tăng huyết áp động mạch phổi](https://nhathuoconline.org/wp-content/uploads/2024/12/Nguyen-nhan-gay-tang-huyet-ap-dong-mach-phoi.jpg)
2.1. Yếu tố di truyền
Một số trường hợp PAH có liên quan đến đột biến gen như BMPR2 (Bone Morphogenetic Protein Receptor Type 2), ảnh hưởng đến cấu trúc và chức năng của mạch máu.
2.2. Các bệnh lý nền
- Bệnh tim bẩm sinh: Hẹp động mạch phổi hoặc thông liên thất làm tăng áp lực máu.
- Bệnh phổi mạn tính: Như phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) hoặc xơ hóa phổi.
- Huyết khối tĩnh mạch sâu: Làm cản trở lưu thông máu trong phổi.
2.3. Các tác nhân bên ngoài
- Hút thuốc lá, ô nhiễm không khí hoặc tiếp xúc lâu dài với hóa chất độc hại.
- Một số loại thuốc và chất kích thích như methamphetamine hoặc các loại thuốc ức chế ăn uống.
3. Triệu chứng thường gặp
3.1. Các biểu hiện ban đầu
Triệu chứng tăng huyết áp động mạch phổi thường không rõ ràng ở giai đoạn đầu. Người bệnh có thể cảm thấy:
- Khó thở khi vận động.
- Mệt mỏi không giải thích được.
3.2. Dấu hiệu bệnh tiến triển
Khi bệnh trở nên nghiêm trọng hơn, các dấu hiệu xuất hiện gồm:
- Đau ngực: Đặc biệt là khi gắng sức.
- Ngất xỉu: Do máu không được bơm đủ đến não.
- Phù chân: Kết quả của suy tim phải.
Theo WHO, các triệu chứng này thường được phân loại theo 4 mức độ nặng từ không có triệu chứng đến không thể thực hiện các hoạt động hàng ngày.
4. Cách chẩn đoán bệnh
Chẩn đoán tăng huyết áp động mạch phổi yêu cầu sự kết hợp của nhiều phương pháp:
4.1. Các xét nghiệm cơ bản
- Điện tâm đồ (ECG): Phát hiện các dấu hiệu bất thường về tim.
- Xét nghiệm máu: Kiểm tra chức năng gan, thận và mức oxy trong máu.
4.2. Hình ảnh chẩn đoán
- Siêu âm tim: Đánh giá áp lực động mạch phổi.
- Chụp cắt lớp CT hoặc MRI: Xem xét cấu trúc và chức năng phổi.
4.3. Thông tim
Đây là phương pháp chuẩn vàng để đo áp lực máu trong động mạch phổi, cung cấp thông tin chính xác nhất.
5. Phương pháp điều trị hiệu quả
![Tăng huyết áp động mạch phổi: Nguyên nhân và triệu chứng 2 Phương pháp điều trị hiệu quả](https://nhathuoconline.org/wp-content/uploads/2024/12/Phuong-phap-dieu-tri-hieu-qua.jpg)
5.1. Điều trị bằng thuốc
- Thuốc giãn mạch: Bao gồm prostacyclin, epoprostenol giúp giảm áp lực mạch máu.
- Thuốc ức chế PDE-5: Như sildenafil, tadalafil.
- Thuốc chống đông máu: Ngăn ngừa huyết khối.
5.2. Can thiệp ngoại khoa
Ghép phổi hoặc tim: Thường được áp dụng trong trường hợp bệnh nặng không đáp ứng điều trị.
5.3. Điều chỉnh lối sống
- Hạn chế sử dụng muối trong khẩu phần ăn.
- Tránh các hoạt động thể lực nặng, nhưng duy trì vận động nhẹ nhàng để cải thiện chức năng tim phổi.
6. Phòng ngừa bệnh tăng huyết áp động mạch phổi
6.1. Giảm thiểu nguy cơ
- Kiểm soát tốt các bệnh lý nền như bệnh tim mạch, phổi mạn tính.
- Thực hiện lối sống lành mạnh, tránh hút thuốc và tiếp xúc với hóa chất độc hại.
6.2. Tầm soát định kỳ
Đối với những người thuộc nhóm nguy cơ cao, việc kiểm tra sức khỏe định kỳ là rất quan trọng để phát hiện bệnh sớm và can thiệp kịp thời.
Tăng huyết áp động mạch phổi là một bệnh lý nghiêm trọng, ảnh hưởng lớn đến chất lượng cuộc sống và tuổi thọ. Tuy nhiên, với sự tiến bộ của y học, việc chẩn đoán sớm và điều trị hiệu quả có thể giúp người bệnh kiểm soát tốt tình trạng sức khỏe.
Nếu bạn hoặc người thân có các triệu chứng liên quan, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Tham vấn y khoa Bs. Trần Ngọc Anh
Nhóm biên tập Nhà Thuốc Online OVN
Tài liệu tham khảo:
- Nguồn tham khảo: https://www.mayoclinic.org
- Nguồn tham khảo: https://my.clevelandclinic.org
Nhà Thuốc Online OVN chia sẻ kiến thức, bài thuốc hay, mới nhất hiện nay về thuốc đặc trị ung thư để giúp các bạn hiểu rõ hơn về căn bệnh ung thư cũng như cách điều trị, biện pháp phòng ngừa hiệu quả với mục đích mang lại giá trị cho người bị bệnh.
Địa chỉ: 433 Tô Hiến Thành, Phường 14, Quận 10, Hồ Chí Minh.
Hotline: 0777089225
Blog: https://thuoclphealth.blogspot.com/