Thuốc fentanyl công dụng, cách dùng & Liều dùng

Thuốc fentanyl điều trị các cơn đau như chấn thương, sau phẫu thuật…. Bạn cần biết giá thuốc bao nhiêu? Bạn chưa biết thuốc bán ở đâu? Liều dùng và cách dùng thuốc như thế nào? Cùng ThuocLP Vietnamese Health tìm hiểu qua bài viết này.

Thuốc Fentanyl là thuốc gì?

Fentanyl là một loại thuốc giảm đau opioid mạnh. Nó được sử dụng để điều trị các cơn đau dữ dội, chẳng hạn như trong hoặc sau khi phẫu thuật hoặc chấn thương nghiêm trọng, hoặc đau do ung thư.

Có thể bạn quan tâm:

Thuốc piroxicam công dụng, cách dùng & Liều dùng

Thuốc Solupred 20mg Prednisone điều trị giảm viêm

Thông tin thuốc fentanyl

• Số Đăng Ký: VN-18441-14
• Hoạt Chất: Fentanil
• Dạng Bào Chế: Dung dịch tiêm bắp hoặc tiêm truyền tĩnh mạch
• Quy cách đóng gói: Hộp 10 ống x 2ml
• Hạn sử dụng: 36 tháng
• Nhóm thuốc giảm đau – kháng viêm

Thuốc Fentanyl có những dạng và hàm lượng nào?

Fentanyl chỉ có sẵn theo toa. Nó có dạng:

Miếng dán được dán trên da của bạn

Viên ngậm và viên nén tan trong miệng

Thuốc xịt mũi

Tiêm (thường chỉ được tiêm trong bệnh viện)

Thuốc tiêm fentanyl citrat; thuốc tiêm phối hợp với droperidol.

• Ống tiêm 2 ml, 5 ml, 10 ml, 20 ml (50 microgam/ml); lọ 20, 30 và 50 ml (50 microgam/ml).
• Ống tiêm 2 ml chứa 50 microgam fentanyl và 2,5 mg droperidol/ml.

Cơ chế hoạt động fentanyl như thế nào?

Thuốc thuộc nhóm thuốc được gọi là chất chủ vận opioid. Nhóm thuốc là một nhóm thuốc hoạt động theo cách tương tự. Những loại thuốc này thường được sử dụng để điều trị các tình trạng tương tự.

Thuốc hoạt động trong não của bạn để thay đổi cách cơ thể bạn cảm nhận và phản ứng với cơn đau.

Chỉ định & chống chỉ định sử dụng fentanyl thuốc

Chỉ định thuốc

Giảm đau trong và sau mổ (phải có hô hấp hỗ trợ); hỗ trợ mê và thở máy trong hồi sức; kết hợp với thuốc tê đưa vào ngoài màng cứng và tuỷ sống.

Chống chỉ định thuốc

• Thuốc chống chỉ định với những bệnh nhân quá mẫn cảm với thành phần của thuốc
• Bệnh nhân mổ lấy thai (khi chưa cặp cuống rốn).
• Suy hô hấp không có thông khí nhân tạo
• Đang dùng kết hợp với các thuốc ức chế MAO hoặc trong vòng hai tuần sau khi ngưng sử dụng các thuốc ức chế MAO
• Tăng áp lực nội sọ và chấn thương não
• Giảm lưu lượng máu và giảm huyết áp
• Nhược cơ nặng
• Trẻ em dưới 2 tuổi

Liều dùng fentanyl như thế nào?

Liều dùng thuốc cho người lớn 

Liều thông thường cho người lớn để giảm đau trước khi phẫu thuật:

Bạn sẽ được tiêm bắp hoặc tiêm tĩnh mạch chậm liều 50-100 mcg khoảng 30-60 phút trước khi phẫu thuật.

Liều thông thường cho người lớn để hỗ trợ gây tê cục bộ:

Bạn sẽ được tiêm tĩnh mạch chậm 25-100mcg khoảng 1-2 phút.

Liều thông thường cho người lớn để gây tê toàn thân:

Đối với tiểu phẫu, bạn sẽ được tiêm tĩnh mạch liều 0,5 – 2 mcg/kg.

Đối với những phẫu thuật lớn, bạn sẽ được tiêm tĩnh mạch liều khởi đầu 2-20 mcg/kg, sau đó bạn sẽ được truyền liều duy trì 1-2 mcg/kg mỗi giờ, ngưng truyền khoảng 30-60 phút trước khi kết thúc phẫu thuật, giới hạn tổng liều của fentanyl là 10-15 mcg/kg để theo dõi nhanh và rút đầu kim.

Đối với liều hiệu chỉnh (ít khi sử dụng), bạn sẽ được tiêm tĩnh mạch liều 20-50 mcg/kg.

Liều thông thường cho người lớn để giảm đau (chỉ định này chưa được thông qua, bạn nên hạn chế áp dụng):

Bạn sẽ được tiêm tĩnh mạch nhanh 1-2 mcg/kg hoặc liều 25-100mcg khi cần thiết hoặc truyền tĩnh mạch liên tục 1-2 mcg/kg mỗi giờ hoặc 25-200 mcg mỗi giờ.

Đối với cơn đau nặng, bạn sẽ được tiêm tĩnh mạch hoặc tiêm bắp liều 50-100 mcg mỗi 1-2 giờ khi cần thiết (những bệnh nhân đã từng sử dụng thuốc giảm đau nhóm opioid có thể cần liều lớn hơn).

Liều dùng thuốc cho trẻ em 

Liều dùng cho trẻ em vẫn chưa được nghiên cứu và chứng minh. Thuốc này có thể không an toàn cho trẻ. Bạn cần hiểu rõ về an toàn của thuốc trước khi dùng thuốc cho trẻ. Bạn hãy tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ để biết thêm chi tiết.

Cách dùng thuốc fentanyl

Dùng thuốc chính xác theo quy định của bác sĩ. Thực hiện theo tất cả các hướng dẫn trên nhãn thuốc của bạn và đọc tất cả các hướng dẫn thuốc hoặc tờ hướng dẫn. Bác sĩ của bạn đôi khi có thể thay đổi liều của bạn. Sử dụng thuốc chính xác theo chỉ dẫn.

Tác dụng của fentanyl thuốc

Thuốc là một trong những thuốc giảm đau có tác dụng gây mê thường được dùng để giảm những cơn đau nghiêm trọng hoặc đau sau phẫu thuật bằng cách tác động lên não hoặc hệ thần kinh trung ương.

Thận trọng khi sử dụng thuốc fentanyl

Chú ý Fentanyl không có tác dụng trong việc kiểm soát cơn đau cấp và hậu phẫu.

Người bệnh có thể xảy ra tình trạng suy hô hấp sau khi đã gỡ bỏ miếng dán.

Thuốc có thể gia tăng tình trạng suy hô hấp do thuốc tác động hệ thần kinh trung ương.

Người bệnh có thể bị bệnh phổi mãn tính khi sử dụng thuốc.

Nghiện thuốc.

Bệnh nhân có khối u não nên lưu ý khi sử dụng, bởi thuốc có thể khiến áp lực nội sọ gia tăng. Do vậy, đối với những trường hợp này, cần được sự đồng ý của bác sĩ mới được sử dụng.

Bệnh nhân bệnh tim cũng cần thận trọng khi sử dụng thuốc.

Thuốc nên được hạn chế sử dụng với bệnh nhân mắc bệnh gan và bệnh thận.

Fentanyl có thể gây nên những tác động đến khả năng lái xe và vận hành máy móc của người bệnh.

Phụ nữ có thai và cho con bú không nên dùng Fentanyl do thuốc này được bài tiết qua sữa mẹ, sẽ gây ảnh hưởng đến em bé.

Khi xảy ra bất cứ tác dụng phụ nào sau khi gỡ bỏ miếng dán, người bệnh cần được theo dõi trong vòng 24h.

Đối tượng người già và trẻ nhỏ cũng cần thận trọng khi sử dụng thuốc.

Nên làm gì trong trường hợp dùng quá liều?

• Gọi ngay cho Trung tâm cấp cứu 115 hoặc đến trạm Y tế địa phương gần nhất.
• Tất nhiên, bạn cần ghi lại và mang theo danh sách những loại thuốc bạn đã dùng, bao gồm cả thuốc kê toa và thuốc không kê toa.

Nên làm gì nếu quên một liều?

• Nếu bạn quên dùng một liều thuốc, hãy dùng càng sớm càng tốt.
• Nhưng nếu gần với liều kế tiếp, bạn hãy bỏ qua liều đã quên và dùng liều kế tiếp vào thời điểm như kế hoạch.
• Không dùng gấp đôi liều đã quy định.

Tác dụng phụ của fentanyl thuốc

Các tác dụng phụ thường gặp

• Mẩn đỏ và kích ứng da nơi bạn dán miếng dán
• Buồn nôn;
• Nôn mửa;
• Mệt mỏi;
• Chóng mặt;
• Khó ngủ;
• Táo bón;
• Tăng tiết mồ hôi;
• Cảm thấy lạnh;
• Đau đầu;
• Bệnh tiêu chảy;
• Ăn mất ngon;

Những tác dụng này có thể biến mất trong vòng vài ngày hoặc vài tuần.

Các tác dụng phụ nghiêm trọng

• Thở rất nông
• Ngất xỉu, chóng mặt hoặc lú lẫn
• Chóng mặt hoặc choáng váng, đặc biệt nếu bạn đứng lên quá nhanh
• Bồn chồn
• Cáu kỉnh hoặc lo lắng
• Khó ngủ
• Tăng huyết áp của bạn
• Nhịp thở nhanh
• Nhịp tim nhanh
• Giãn đồng tử (trung tâm tối của mắt bạn)
• Buồn nôn, nôn và chán ăn
• Tiêu chảy và đau bụng
• Đổ mồ hôi
• Ớn lạnh hoặc lông tay trên cánh tay của bạn “dựng đứng”
• Đau cơ và đau lưng

Suy thượng thận. Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Mệt mỏi kéo dài
• Yếu cơ
• Đau bụng

Thiếu androgen. Các triệu chứng có thể bao gồm:

• Mệt mỏi
• Khó ngủ
• Giảm năng lượng

Tương tác fentanyl 

Thuốc có thể tương tác với một số loại thuốc khác. Các tương tác khác nhau có thể gây ra các hiệu ứng khác nhau. Ví dụ, một số có thể ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của một loại thuốc, trong khi những loại khác có thể gây ra các tác dụng phụ gia tăng.

Thuốc bạn không nên dùng với fentanyl

Không dùng những loại thuốc này với fentanyl. Dùng thuốc với những loại thuốc này có thể gây ra những tác dụng nguy hiểm cho cơ thể bạn. Ví dụ về các loại thuốc này bao gồm:

Buprenorphine: Dùng thuốc này với fentanyl có thể làm giảm tác dụng của thuốc, gây ra các triệu chứng cai nghiện hoặc cả hai.

Thuốc trầm cảm như chất ức chế monoamine oxidase (MAOIs): Dùng những loại thuốc này với fentanyl có thể gây lo lắng, lú lẫn, thở chậm hoặc hôn mê. Không dùng fentanyl nếu bạn đang dùng MAOIs hoặc đã dùng MAOIs trong vòng 14 ngày qua.

Tương tác làm tăng nguy cơ tác dụng phụ

Dùng fentanyl với một số loại thuốc có thể làm tăng tác dụng tiêu cực. Ví dụ về các loại thuốc này bao gồm:

Thuốc giãn cơ, chẳng hạn như baclofen, cyclobenzaprine và methocarbamol.

Bạn có thể gặp các vấn đề về hô hấp ngày càng tăng.

Thuốc thôi miên, chẳng hạn như zolpidem, temazepam và estazolam.

Bạn có thể gặp phải các vấn đề về hô hấp, huyết áp thấp, buồn ngủ hoặc hôn mê. Bác sĩ có thể kê một liều lượng thấp hơn cho bạn.

Thuốc kháng cholinergic, chẳng hạn như atropine, scopolamine và benztropine.

Bạn có thể gặp nhiều vấn đề hơn khi đi tiểu hoặc táo bón nghiêm trọng, có thể dẫn đến các vấn đề về ruột nghiêm trọng hơn.

Voriconazole và ketoconazole: Những loại thuốc này có thể làm tăng mức độ fentanyl trong cơ thể của bạn, điều này có thể làm tăng nguy cơ mắc các tác dụng phụ. Bác sĩ có thể theo dõi bạn thường xuyên hơn và điều chỉnh liều lượng khi cần thiết.

Erythromycin: Thuốc này có thể làm tăng nồng độ fentanyl trong cơ thể của bạn, điều này có thể làm tăng nguy cơ mắc các tác dụng phụ. Bác sĩ có thể theo dõi bạn thường xuyên hơn và điều chỉnh liều lượng khi cần thiết.

Ritonavir: Thuốc này có thể làm tăng nồng độ fentanyl trong cơ thể của bạn, điều này có thể làm tăng nguy cơ mắc các tác dụng phụ. Bác sĩ có thể theo dõi bạn thường xuyên hơn và điều chỉnh liều lượng khi cần thiết.

Các tương tác có thể làm cho thuốc kém hiệu quả hơn

Khi sử dụng fentanyl với một số loại thuốc, nó có thể không có tác dụng điều trị tình trạng của bạn. 

Rifampin: Thuốc này có thể làm giảm nồng độ thuốc trong cơ thể bạn, làm cho fentanyl kém hiệu quả hơn trong việc giảm đau của bạn. Bác sĩ có thể theo dõi bạn thường xuyên hơn và điều chỉnh liều lượng khi cần thiết.

Carbamazepine, phenobarbital và phenytoin: Những loại thuốc này có thể làm giảm mức độ thuốc trong cơ thể của bạn, làm cho fentanyl kém hiệu quả trong việc giảm đau của bạn. Bác sĩ có thể theo dõi bạn thường xuyên hơn và điều chỉnh liều lượng khi cần thiết.

Hình ảnh tham khảo thuốc fentanyl

 

Thuốc fentanyl giá bao nhiêu?

Giá fentanyl sẽ có sự dao động nhất định giữa các nhà thuốc, đại lý phân phối. Người dùng có thể tham khảo giá trực tiếp tại các nhà thuốc uy tín trên toàn quốc.

Cách bảo quản thuốc

• Bạn nên bảo quản thuốc ở nhiệt độ phòng, khô thoáng, tránh tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời.
• Bạn không nên bảo quản thuốc trong tủ lạnh.
• Bạn hãy giữ thuốc tránh xa tầm tay trẻ em.
• Bạn không vứt thuốc vào toilet hoặc đường ống dẫn nước.

Chú ý: Thông tin bài viết trên đây về fentanyl liên quan đến tác dụng của thuốc và cách sử dụng với mục đích chia sẻ kiến thức, giới thiệu các thông tin về thuốc để cán bộ y tế và bệnh nhân tham khảo. Tùy vào từng trường hợp và cơ địa sẽ có toa thuốc và cách điều trị riêng. Người bệnh không được tự ý sử dụng thuốc, mọi thông tin sử dụng thuốc phải theo chỉ định bác sĩ chuyên môn.

Tham vấn y khoa Dược sĩ Nguyễn Thị Huyền

Nguồn uy tín: Nhà Thuốc Online OVN không đưa ra các lời khuyên, chẩn đoán hay các phương pháp điều trị y khoa.

---

Tài liệu tham khảo

Nguồn https://drugbank.vn/

Nguồn: https://www.nhs.uk/

Nguồn uy tín Nhà Thuốc Online OVN: https://nhathuoconline.org/thuoc-fentanyl/